Không phải ai cũng biết rằng lời hỏi thăm đúng lúc có thể trở thành “liều thuốc tinh thần”. Theo nghiên cứu của Cancer Care UK (2024), hơn 68% bệnh nhân ung thư cho biết họ cảm thấy “cô lập” vì người xung quanh né tránh nói chuyện. Điều này khiến họ dễ rơi vào trầm cảm, mất niềm tin sống.
Việc hỏi thăm đúng cách mang lại nhiều lợi ích tâm lý rõ rệt:
Ngược lại, những câu nói “vô tình” như “Tôi nghe nói bệnh này khó lắm phải không?” có thể khiến họ cảm thấy tổn thương hoặc sợ hãi. Vì vậy, điều quan trọng nhất không chỉ là hỏi, mà là hiểu cảm xúc đằng sau lời hỏi.
Trước khi đến thăm hoặc nhắn tin cho người bệnh, cần chuẩn bị cả về tâm lý, thái độ và ngôn từ. Sự chân thành và bình tĩnh sẽ giúp cuộc trò chuyện trở nên dễ chịu hơn cho cả hai bên.
Những điều cần chuẩn bị:
|
Yếu tố |
Mô tả cụ thể |
|---|---|
|
Tâm thế |
Đến với sự đồng cảm, không thương hại. Giữ giọng nói nhẹ nhàng, chân thành. |
|
Ngôn từ |
Tránh nói về bệnh quá sâu; tập trung vào cảm xúc tích cực, lời chúc, sự quan tâm thực tế. |
|
Không gian |
Nếu gặp trực tiếp, chọn nơi yên tĩnh, riêng tư. Nếu nhắn tin, tránh gửi tin quá dài, quá nặng cảm xúc. |
|
Thời điểm |
Nên hỏi thăm sau khi bệnh nhân ổn định tâm lý (sau giai đoạn điều trị đầu). |
|
Thông tin |
Tìm hiểu sơ về tình trạng sức khỏe để tránh hỏi sai hoặc khiến họ khó xử. |
Việc chuẩn bị chu đáo giúp bạn thể hiện sự tôn trọng và tránh những tình huống vô ý gây tổn thương.
Không có “mẫu câu” hoàn hảo cho mọi trường hợp, nhưng bạn có thể dựa vào 5 bước sau để thể hiện sự quan tâm một cách đúng mực và chạm đến cảm xúc người bệnh.
Đôi khi, sự im lặng đồng cảm có giá trị hơn ngàn lời nói. Hãy bắt đầu bằng ánh mắt, nụ cười nhẹ, hoặc một cái nắm tay. Điều này tạo cảm giác an toàn và thân thuộc cho người bệnh.
Nếu là nhắn tin, có thể mở đầu đơn giản như:
“Mình nhớ bạn lắm, không biết dạo này bạn thấy thế nào?”
Tránh hỏi dồn dập hoặc dùng giọng thương hại.
Hãy để họ chia sẻ về cảm xúc, quá trình điều trị nếu họ muốn. Việc bạn lắng nghe thể hiện sự tôn trọng.
Khi họ nói về nỗi sợ, đừng cố “an ủi” bằng cách phủ nhận (“Không sao đâu, ai rồi cũng bị bệnh”), mà hãy đáp nhẹ:
“Mình hiểu điều đó chắc hẳn rất khó khăn. Mình ở đây với bạn.”
Ví dụ:
Không nên hỏi: “Bác sĩ nói bệnh giai đoạn mấy rồi?” hay “Điều trị có đau không?” — những câu hỏi này dễ khiến họ tổn thương.
Bạn có thể nhắc lại những kỷ niệm vui hoặc chia sẻ điều nhẹ nhàng như món ăn họ thích, bộ phim mới, thú cưng,…
Mục tiêu là tạo năng lượng tích cực, giúp người bệnh cảm thấy cuộc sống vẫn đẹp, vẫn đáng sống.
Trước khi rời đi hoặc kết thúc cuộc gọi, hãy nói một câu ngắn gọn, chân thành, ví dụ:
“Mình luôn tin bạn sẽ vượt qua được.”
“Bạn không đơn độc đâu, mọi người luôn ở bên bạn.”
Những lời này giúp họ cảm nhận được tình yêu thương thật lòng, không phải sự thương hại.

Dù có ý tốt, nhiều người vẫn mắc lỗi vô tình khiến người bệnh buồn. Dưới đây là những sai lầm phổ biến cần tránh:
Nếu bạn muốn học cách hỏi thăm người bệnh đúng mực, hãy bắt đầu bằng sự lắng nghe và tôn trọng, không phải lời khuyên.
Biết cách hỏi thăm người bệnh ung thư đúng cách không chỉ là nghệ thuật giao tiếp mà còn là hành động nhân văn sâu sắc. Một lời nói đúng lúc có thể giúp người bệnh thêm nghị lực sống, tin vào hành trình hồi phục. Hãy bắt đầu từ sự lắng nghe và lòng chân thành.